भावजगत और जल
आज हम हर्ष, विषाद ईर्ष्या द्वेष, करुणा, तितिक्षा,अस्तेय, और अपरिग्रह पर विचार करेंगे।

हर्ष, हर> ह्री- लज्जा, ह्रास – क्षय, और हर्ष- प्रसन्नता के बीच क्या कोई संबंध हो सकता है ? यदि तर ,तरु,तृ.

मा नः वधाय हत्नवे जिहीळानस्य रीरधः ।
मा हृणानस्य मन्यवे ।। 1.25.2 क्रुद्धस्य
यो व्यंसं जाहृषाणेन मन्युना, प्रवृद्धेन, प्रचंड
अनु त्वा पत्नीः हृषितं वयश्च, हर्षित
अध स्मास्य हर्षतो हृषीवतो, हर्षित आनन्दमग्न
सुन्वद्भ्यो रन्धया कं चिदव्रतं हृणायन्तं चिदव्रतम् । 1.132.4
कंचिद् – सर्वं अपि, क्रोषन्तं
श्रवस्यवो हृषीवन्तो, हर्ष से भरे हुए
यथा देव न हृणीषे न हंसि, न अप्रसन्न होओ, न हमारी जान लो
हृणीयमानो अप हि मदैयेः प्र मे देवानां व्रतपा उवाच । क्रोध करते हुए
राजाना क्षत्रमहृणीयमाना सहस्रस्थूणं बिभृथः सह द्वौ ।। 5.62.6 अकुप्यन्तौ
किं मे हव्यमहृणानो जुषेत, अकुप्यन्
किमस्मभ्यं जातवेदो हृणीषे द्रोघवाचस्ते निर्ऋथं सचन्ताम्
कृधी नो अह्रयो देव सवितः. अलज्जित,
उद्गो ह्रदमपिबज्जर्हृषाणः,
अर्चन्ति तोके तनये परिष्टिषु मेधसाता वाजिनमह्रये धने ।। 10.147.3 अलज्जाकरे धने
पादनिचृत्, (5 ह्रसीयसी वा ) गायत्री
पुरू सहस्रा जनयो न पत्नीः दुवस्यन्ति स्वसारो अह्रयाणम् । 1.62.10
पुरू सहस्रा जनयो न पत्नीः दुवस्यन्ति स्वसारो अह्रयाणम् । 1.62.10
त्वोतो वाज्यह्रयोऽभि पूर्वस्मादपरः । प्र दाश्वाँ अग्ने अस्थात् ।। 1.74.8
वरेण्यं वृणीमहे अह्रयं वाजमृग्मियम् ।3.2.4
उभा शंसा सूदय सत्यतातेऽनुष्ठुया कृणुह्यह्रयाण ।। 4.4.14
परिं चिद् वष्टयो दधुर्ददतो राधोऽह्रयं सुजाते अश्वसूनृते ।। 5.79.5 {21} ()

ये नः राधांस्यह्रया मघवानो अरासत सुजाते अश्वसूनृते ।। 5.79.6
अग्र एति युवतिरह्रयाणा प्राचिकितत्सूर्यं यज्ञं अग्निम् ।। 7.80.2
आ नो विश्वान्यश्विना धत्तं राधांस्यह्रया ।
उपस्तुतिं भोजः सूरिर्यो अह्रयः ।। 8.70.13
कृधी नो अह्रयो देव सवितः

तव राधः सोमपीथाय हर्षते ।